Mòn răng là sự mất chất cấu trúc răng (men, ngà) không do sâu răng, xảy ra do các yếu tố cơ học, hóa học hoặc sinh lý. Quá trình này thường diễn ra từ từ, không gây đau ngay lập tức nên dễ bị bỏ qua cho đến khi có triệu chứng rõ ràng.

Các loại mòn răng thường gặp:

– Mòn do ma sát: Xảy ra do tác động từ bên ngoài như chải răng sai cách, dùng bàn chải lông cứng, kem đánh răng có độ mài mòn cao, thói quen dùng tăm hoặc cắn móng tay.

– Mòn do tiếp xúc: Do răng trên và răng dưới cọ xát nhau, thường gặp ở người có thói quen nghiến răng hoặc cắn chặt răng khi ngủ. Các trường hợp có mòn răng nhiều thường có tình trạng loạn năng khớp thái dương hàm kèm theo.

– Mòn do hóa học: Hiện tượng mất men răng do axit từ thức ăn, đồ uống hoặc axit nội sinh do trào ngược dạ dày. Các nước uống có gas, có độ pH thấp nếu lạm dụng dùng nhiều có nguy cơ gây mòn răng cao.

– Mòn sinh lý: Xảy ra theo tuổi tác, thường nhẹ và không gây ảnh hưởng lớn nếu được kiểm soát.

Dấu hiệu nào nhận biết bạn bị mòn răng?

Bình thường răng có lớp men răng bên ngoài bảo vệ, khi lớp men răng bị mòn đi, ngà răng bị lộ ra, có thể có một số dấu hiệu sau:

– Răng nhạy cảm với thức ăn, đồ uống nóng – lạnh – chua – ngọt

– Bề mặt răng bị phẳng, mờ đục hoặc xuất hiện vết lõm nhỏ

– Rìa cắn của răng cửa bị mẻ hoặc mòn ngắn lại

– Ngà răng lộ ra, có màu vàng nhạt hoặc nâu

– Có thể thấy vết khía ở cổ răng gần lợi

Nguyên nhân gây mòn răng

Nguyên nhân gây mòn răng có nhiều, có thể kể đến một số nguyên nhân thường gặp như sau:

– Thói quen vệ sinh răng không đúng cách (chải răng quá mạnh, dùng bàn chải cứng, chải răng ngang)

– Thói quen ăn uống nhiều thực phẩm, nước uống chứa axit (chanh, giấm, nước ngọt có gas…)

– Nghiến răng ban đêm, căng thẳng kéo dài hoặc siết chặt răng

– Bệnh lý trào ngược dạ dày – thực quản làm axit trào lên khoang miệng

– Sử dụng thuốc có tính axit hoặc nước súc miệng chứa cồn thường xuyên

Cách phòng ngừa mòn răng

Mòn răng là quá trình mất chất khoáng không hồi phục của men và ngà răng, diễn ra âm thầm nhưng để lại nhiều hậu quả như ê buốt, nhạy cảm, giảm chiều cao cắn và ảnh hưởng thẩm mỹ. Vì vậy, phòng ngừa luôn quan trọng hơn điều trị. Một số biện pháp dưới đây giúp hạn chế tối đa quá trình mòn răng trong cộng đồng:

Đánh răng đúng cách

Sử dụng bàn chải lông mềm, tránh chải răng theo chiều ngang mạnh tay vì tạo lực ma sát lớn lên bề mặt men. Kỹ thuật xoay tròn hoặc chải theo chiều từ nướu lên rìa cắn sẽ giúp làm sạch hiệu quả mà không gây tổn thương.

Nên dùng kem đánh răng có chứa fluor để tăng khả năng tái khoáng. Ngoài ra có thể dùng thêm các kem chải răng ngoài có fluor còn có các thành phần khác như CPP/ACP để giúp tái khoáng tốt hơn.

 Hạn chế thực phẩm và đồ uống có tính axit cao

Nước ngọt có gas, nước tăng lực, trái cây chua, giấm, rượu vang… dễ làm mềm men răng, tạo điều kiện cho mòn răng tiến triển.

Nếu sử dụng, nên uống nhanh thay vì ngậm lâu trong miệng, sau đó súc miệng bằng nước lọc để trung hòa môi trường miệng. Tránh đánh răng ngay sau khi ăn đồ chua vì men đang mềm sẽ bị mài mòn nhiều hơn.

Kiểm soát nghiến răng

Nghiến răng vào ban đêm hoặc siết chặt răng khi căng thẳng làm tăng mòn răng cơ học. Người có dấu hiệu nghiến răng nên khám bác sĩ để được chỉ định máng chống nghiến. Bên cạnh đó, luyện tập thư giãn, giảm stress, ngủ đủ giấc cũng góp phần hạn chế tình trạng này. Cần chú ý nghiến răng hay đi kèm theo với loạn năng khớp thái dương hàm.

Khám răng định kỳ mỗi 6 tháng

Việc khám kiểm tra thường xuyên giúp phát hiện sớm các dấu hiệu mòn răng như rìa cắn mỏng, bề mặt men bóng bất thường, tăng nhạy cảm…

Duy trì tiết nước bọt khỏe mạnh

Nước bọt có vai trò trung hòa axit, cung cấp khoáng chất giúp tái khoáng men răng và bảo vệ khỏi mòn răng. Vì vậy nên uống đủ nước mỗi ngày, tránh môi trường khô miệng kéo dài.

Thay đổi thói quen sinh hoạt gây hại cho men răng

Tránh thói quen dùng răng mở nắp chai, cắn vật cứng hoặc nhai đá lạnh. Những hành vi này tạo lực cơ học quá mức lên răng, thúc đẩy quá trình mòn và nứt răng.

Sử dụng phương tiện bảo vệ men răng khi cần thiết

Với một số trường hợp nguy cơ cao như trào ngược dạ dày – thực quản, khô miệng do thuốc hoặc điều trị xạ trị, bệnh nhân cần phối hợp chặt chẽ giữa bác sĩ y khoa và bác sĩ nha khoa để giảm tác nhân gây mòn.