Cho con ngậm “tay khỉ khô đầy lông” để ngừa bệnh cam?

Mới đây, một đoạn clip ghi lại cảnh cháu bé ngậm “tay khỉ khô” được lan truyền rộng rãi trên các nền tảng mạng xã hội.

Theo nội dung chia sẻ, bé gái tuổi sơ sinh được mẹ cho ngậm vật có ngón tay màu đen đầy lông cột vào một sợi dây, đồng thời còn vô tư đố mọi người đó là “món gì”. Sau đó, vật thể lạ được tiết lộ là “tay khỉ khô”, và việc cho trẻ ngậm là để em bé không bị “cam”, theo cách người thân hướng dẫn.

Đoạn clip này nhanh chóng thu hút hàng ngàn lượt tương tác, với rất nhiều ý kiến trái chiều. Trong đó, nhiều người bày tỏ nỗi lo ngại cho an toàn của cháu bé, bởi “tay khỉ khô” là xác chết động vật.

“Thấy tội nghiệp em bé quá. Không biết bao nhiêu bé đã nhập viện vì những hủ tục lạc hậu thì người ta mới bắt đầu tỉnh ra”, một người dùng mạng nhận định.

Trao đổi với phóng viên Dân trí, bác sĩ Dương Tâm Thanh, công tác tại liên chuyên khoa Tâm lý lâm sàng – Phục hồi chức năng – Y học cổ truyền, Bệnh viện Nhi đồng 2 (TPHCM), cho biết theo y học cổ truyền, chứng “cam tích” là bệnh thường gặp ở trẻ nhỏ, liên quan đến rối loạn chức năng tiêu hóa, được phân chia thành nhiều thể bệnh.

Có thể kể đến như tỳ cam (biểu hiện trẻ xanh xao, gầy, biếng ăn, bụng to, nổi tĩnh mạch xanh), tâm cam (nóng trong người, miệng lưỡi lở loét, khát nước, ra mồ hôi trộm), phế cam (ho nhiều, chảy mũi, bụng chướng, tiêu chảy phân lỏng, da lông khô), can cam (gầy yếu, da khô, tiêu chảy có máu hoặc nhầy, quáng gà, loét miệng).

Ngoài ra còn có thận cam, nhiệt cam, khẩu cam, đinh hề cam… với đa dạng biểu hiện.

Theo bác sĩ Thanh, trong quan niệm dân gian của một vài dân tộc thiểu số, trẻ bị cam thường gầy yếu, hay quấy khóc, ăn kém, chậm lớn, dễ ốm bệnh và có liên quan đến các yếu tố tâm linh.

Từ đó, dân gian hình thành nhiều cách phòng và chữa cam mang tính tín ngưỡng, bao gồm việc cho trẻ đeo, ngậm các vật vì nghĩ có tác dụng trừ tà, hoặc vật trấn vía hình bàn tay – thường làm từ rễ cây hoặc từ tay khỉ thật.

Bác sĩ nhấn mạnh, các bộ phận động vật đã phơi khô vẫn có thể chứa vi khuẩn, nấm, ký sinh trùng và nhiều mầm bệnh nguy hiểm. Việc cho trẻ ngậm tay khỉ khô tiềm ẩn các nguy cơ sức khỏe, làm tăng khả năng nhiễm trùng da và ruột, uốn ván, nhiễm trùng huyết hoặc các bệnh lây truyền từ động vật sang người.

Trẻ nhỏ có hệ miễn dịch chưa hoàn thiện, nên những nguy cơ này càng nghiêm trọng. Bên cạnh đó, vật cứng hoặc sắc nhọn như mảnh xương có thể gây ngạt, trầy xước, tổn thương miệng nếu trẻ ngậm hoặc cắn mạnh.

Khuyến cáo từ bác sĩ

BSCKI Phạm Thị Hoàng Oanh, Phó trưởng khoa Nhi Tổng hợp, Bệnh viện Nhân dân Gia Định chia sẻ, hiện không có bất kỳ bằng chứng y học nào cho thấy việc cho trẻ ngậm tay khỉ khô có thể chữa được bệnh cam. Đồng thời, “cam” cũng không phải là tên một bệnh trong y học hiện đại.

Bác sĩ Oanh phân tích, mẹo “cho trẻ ngậm tay khỉ khô” có thể bắt nguồn từ quan niệm tín ngưỡng – tâm linh dùng bộ phận động vật hoang dã để “xua bệnh”.

Nhiều trẻ suy dinh dưỡng có thể tự cải thiện theo thời gian, trùng hợp thời điểm vừa ngậm tay khỉ khô, khiến gia đình lầm tưởng phương pháp này giúp chữa khỏi.

Tuy nhiên, bác sĩ khẳng định, ngậm tay khỉ khô không có chức năng trị bệnh mà còn tiềm ẩn nhiều hiểm họa. Bên cạnh việc nhiễm khuẩn, gây ra nhiều loại bệnh hay nguy cơ hóc dị vật, lông động vật có thể gây viêm niêm mạc miệng, phù nề, loét miệng, phản ứng dị ứng tại chỗ.

Ngoài ra, người sử dụng, mua bán bộ phận động vật hoang dã vi phạm quy định bảo tồn có thể chịu trách nhiệm trước pháp lý và xã hội.

Các bác sĩ khuyến cáo, do “bệnh cam” có liên quan đến rối loạn dinh dưỡng và nhiễm trùng, nên nguyên tắc phòng ngừa là tập trung vào chăm sóc sức khỏe toàn diện, dinh dưỡng khoa học, giữ vệ sinh và bảo vệ trẻ khỏi các yếu tố có hại.

“Trẻ cần bú sữa mẹ đầy đủ, ăn dặm đúng cách, không kiêng khem sai lầm khi trẻ ốm, giữ vệ sinh cá nhân và môi trường sống, tẩy giun định kỳ, tiêm chủng đầy đủ.

Khi trẻ có dấu hiệu suy dinh dưỡng hay các dấu hiệu bất thường, phụ huynh cần đưa con em đến cơ sở y tế sớm để được chẩn đoán và điều trị phù hợp, đồng thời loại trừ các bệnh lý nặng tiềm ẩn khác.

Về phía xã hội, cần tăng cường truyền thông, quản lý sức khỏe trẻ em tại y tế cơ sở và hỗ trợ cộng đồng trong chăm sóc, nuôi dưỡng trẻ”, bác sĩ chia sẻ.