Tật khúc xạ học đường là những rối loạn thị giác, thường mắc phải ở lứa tuổi đang đi học, do quá trình học tập vui chơi của trẻ thiếu khoa học, ánh sáng không đủ hoặc do tư thế ngồi không đúng… Tật khúc xạ học đường được chia làm nhiều loại, cần phải phân biệt rõ để có cách phòng tránh và điều trị đúng cách. 

Chứng cận thị 

Cận thị là loại tật khúc xạ học đường mà học sinh mắc phải nhiều nhất. Khi bị cận thị, học sinh sẽ khó nhìn thấy những vật ở xa. Các dấu hiệu và triệu chứng của cận thị bao gồm: nhìn các vật thể ở xa mờ, chỉ nhìn được rõ những vật trong khoảng cách 2m, phải nheo mắt mới có thể nhìn được, khó nhìn vào ban đêm, thường xuyên đau, tức mỏi mắt…

Nguyên nhân của bệnh là do trẻ khi sử dụng các thiết b1` ị công nghệ như ti vi, máy tính, điện thoại hoặc đọc sách ở khoảng cách gần, do phòng học không đủ sáng. Một số trẻ bị cận thị do di truyền hoặc do cấu trúc của mắt kém, ví dụ như cơ mi kém phát triển, mất khả năng điều tiết khiến mắt thích ứng với các cự ly khác nhau. Trẻ bị béo phì, tiểu đường cũng có thể gây cận thị.

Các dấu hiệu của trẻ khi bị cận thị là: Khi xem ti vi, khi học bài, trẻ phải ngồi gần mới có thể nhìn rõ được, nhìn kém vào ban đêm, ở lớp nếu ngồi xa bảng sẽ không nhìn thấy được, thường xuyên nheo mắt khi nhìn xa, cúi gần khi đọc sách, thường xuyên kêu nhức mắt, mỏi mắt… Khi có các dấu hiệu trên, bố mẹ cần phải đưa trẻ đi khám để được điều trị đúng cách.

Chứng viễn thị

Viễn thị là loại tật khúc xạ ngược với cận thị, trẻ chỉ nhìn được những vật ở xa còn các vật ở gần thì không nhìn rõ. Khi đó mắt của trẻ phải điều tiết để có thể nhìn được. Nguyên nhân của tật này ở trẻ là do bẩm sinh có cầu mắt ngắn hoặc do yếu tố di truyền. Nếu như trong nhà, bố hoặc mẹ bị viễn thị thì nguy cơ trẻ mắc cũng rất cao. 

Những dấu hiệu của viễn thị ở trẻ thường khó phát hiện hơn cận thị. Trẻ nhỏ thường hay dụi mắt, đỏ mắt và chảy nước mắt. Thông thường viễn thị ở trẻ sẽ đỡ dần theo thời gian, do mắt có khả năng tự điều tiết được. Tuy nhiên, nếu mắt của trẻ phải thường xuyên điều tiết quá độ nên có thể gây ra chứng lác trong hoặc nhược thị. Chính vì thế, bố mẹ cũng cần phải lưu ý loại tật khúc xạ này ở trẻ.

Chứng loạn thị

Loạn thị cũng là một loại tật khúc xạ thường gặp ở trẻ. Khi mắc loạn thị, trẻ khó nhìn vật ở mọi khoảng cách, vật trở nên nhòe, mờ đi, gây khó khăn trong sinh hoạt. 

Nguyên nhân gây ra bệnh loạn thị ở trẻ, ngoài yếu tố bẩm sinh, di truyền như giác mạc có hình dạng bất thường, giác mạc có độ cong không đều… Sự thay đổi độ cong của giác giác khiến hình ảnh của vật hội tụ thành nhiều đường tiêu trên võng mạc khiến hình ảnh nhìn bị nhòe, mờ. Trẻ có chế độ dinh dưỡng không đảm bảo, sống ở thành phố, tầm nhìn bị hạn chế cũng dễ mắc bệnh loạn thị. 

Những dấu hiện của chứng loạn thị ở trẻ là: trẻ không nhìn rõ các vật ở mọi khoảng cách, nhức đầu và mỏi mắt (vùng trán và thái dương), nhìn phải nheo mắt, chảy nước mắt, mắt bị kích thích. Đặc biệt khi lên bảng, trẻ thường hay nhìn nhầm vì hình ảnh nhìn thấy bị mờ nhòe.

Đặc biệt, chứng loạn thị thường hay kết hợp với các loại tật khúc xạ khác như cận thị, viễn thị chính vì thế nó có thể gây hậu quả nhiều hơn. Chính vì thế, bố mẹ cần phát hiện sớm và xem trẻ bị loạn thị đơn thuần hay có kết hợp với các tật khúc xạ khác để có phương án điều trị hợp lý.

Chứng nhược thị

Nhược thị là hiện tượng suy giảm khả năng hoạt động và sự kém phát triển về chức năng của cơ quan thị giác. Đây là chứng khúc xạ rất nguy hiểm đối với trẻ, cần phải phát hiện và điều trị sớm, bởi vì đến năm 13 tuổi, không thể thay đổi tình trạng tổn thương thị lực, trẻ sẽ có nguy cơ bị mù.

Chứng nhược thị có hai loại nhược thị chức năng là loại nhược thị mà thị lực có thể phục hồi sau điều trị và thường không kèm theo các bệnh lý thực thể ở mắt.

Chứng nhược thị thực thể là loại nhược thị khó có thể phục hồi sau điều trị. Nguyên nhân là do trẻ mắc các bệnh lý về mắt như đục thủy tinh thể, sẹo giác mặc khiến cho ánh sáng không tới được võng mạc hoặc do bị mắc cận thị, viễn thị, loạn thị nhưng không đeo kính hoặc điều trị trong thời gian dài dẫn đến suy giảm chức năng của cơ quan thị giác. Một nguyên nhân nữa là do mắt trẻ bị lé dẫn đến bị nhược thị.

Biểu hiện duy nhất của nhược thị đó chính là nhìn mờ. Do nhược thị điều trị khó và gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến tầm nhìn của trẻ, chính vì thế, bố mẹ cần chú ý trong chế độ dinh dưỡng, chú ý ánh sáng hoặc khi con mắc các tật khúc xạ học đường cần phải điều trị kịp thời để tránh những tổn thương mắt vĩnh viễn

Chứng song thị

Song thị là hiện tượng mắt nhìn một mà thành hai. Trẻ bị mắc tật khúc xạ này, khi nhìn thì ngoài một ảnh thật sẽ xuất hiện thêm một ảnh mờ hơn của mắt bệnh. Chứng song thị ảnh hưởng đến cuộc sống rất lớn, đặc biệt là khi tham gia giao thông trên đường.

Nguyên nhân của chứng song thị liên quan đến đến những tổn thương trên thần kinh vận nhãn, bệnh nhược cơ, bệnh nhãn giáp. Bệnh song thị thường giảm dần theo thời gian, chính vì vậy, nếu trẻ mắc bệnh, bố mẹ cần đưa trẻ đi khám để điều trị các triệu chứng của bệnh và tìm ra nguyên nhân gây song thị để điều trị dứt điểm bệnh gây nên chứng này.