Việc phát hiện ca bệnh giun rồng thứ 26 tại Việt Nam đã gióng lên hồi chuông cảnh báo về nguy cơ lây nhiễm một căn bệnh tưởng chừng đã biến mất. Trong khi người lớn còn có thể đề phòng, trẻ em – đặc biệt là học sinh tại vùng thiếu nước sạch – lại chính là đối tượng dễ mắc bệnh nhất nếu không được bảo vệ đúng cách. Bài viết này sẽ giúp phụ huynh, giáo viên và cộng đồng hiểu rõ: bệnh giun rồng là gì, lây như thế nào, và làm sao để phòng tránh cho học sinh một cách hiệu quả.

BÁO ĐỘNG: Ca bệnh giun rồng thứ 26 đã xuất hiện tại Việt Nam

Giun rồng, một bệnh lý hiếm gặp trên toàn cầu, vốn chỉ xuất hiện lẻ tẻ ở một số nước châu Phi. Việt Nam ghi nhận 25 trường hợp trong vòng 5 năm qua (từ năm 2020 tới cuối 2024), trước đó không có ca nào. Bệnh chủ yếu xuất hiện ở các tỉnh miền núi phía Bắc như Yên Bái (11 ca), Phú Thọ (9 ca), Thanh Hóa và Lào Cai (2), Hòa Bình (1). Đa phần bệnh nhân là nam giới, có thói quen tiêu thụ thực phẩm sống hoặc chưa được nấu chín.

Bệnh giun rồng là gì?

Giun rồng lây qua đường nào?

• Người uống nước bị nhiễm bọ chét nước Cyclops mang ấu trùng giun.
• Trong cơ thể, ấu trùng phát triển, giun cái di chuyển trong mô mềm.
• Sau khoảng 10–14 tháng, giun trồi ra khỏi cơ thể qua vết loét – thường là ở cẳng chân hoặc bàn chân.

Trẻ em, học sinh có nguy cơ mắc bệnh giun rồng không?

Câu trả lời là CÓ – và thậm chí nguy cơ rất cao nếu:

1. Trẻ sống ở vùng sâu vùng xa, nơi nước sạch khan hiếm
2. Có thói quen uống nước giếng, suối, ao hồ chưa đun sôi
3. Hay bơi lội ở kênh rạch, sông suối không đảm bảo
4. Có vết thương ngoài da và tiếp xúc với nước nhiễm bẩn
5. Thiếu kiến thức về vệ sinh cá nhân và phòng bệnh

Dấu hiệu nhận biết bệnh giun rồng ở trẻ em

• Sau khoảng 1 năm ủ bệnh, xuất hiện cơn đau, sưng tấy ở chân hoặc tay
• Hình thành mụn nước tại vị trí sưng Khi mụn nước vỡ, giun trắng mảnh dần trồi ra khỏi da
• Trẻ sẽ rất đau, không thể đi lại, dễ nhiễm trùng
• Có thể sốt nhẹ, mệt mỏi, mất ngủ, chán ăn

Đáng nói, không có thuốc điều trị đặc hiệu cho bệnh giun rồng. Phương pháp duy nhất là kéo giun ra khỏi cơ thể từng chút mỗi ngày, có khi mất vài tuần đến cả tháng, khiến trẻ nghỉ học dài ngày và bị ám ảnh tâm lý.

Tác hại và biến chứng nguy hiểm

• Đau đớn kéo dài tại chỗ giun thoát ra
• Dễ nhiễm trùng vết thương, dẫn đến hoại tử, sẹo xấu
• Ảnh hưởng đến sự phát triển thể chất và tinh thần của trẻ
• Mất cơ hội học tập, sinh hoạt
• Tăng nguy cơ tàn tật vĩnh viễn nếu không xử lý kịp thời

5 biện pháp phòng tránh bệnh giun rồng cho học sinh

1. Uống nước đun sôi để nguội, không dùng nước giếng, nước ao không rõ nguồn gốc
2. Không tắm, bơi ở ao hồ, sông suối ô nhiễm
3. Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng, đặc biệt trước khi ăn
4. Khi có vết thương hở, cần băng lại và không để trẻ tiếp xúc nước bẩn
5. Nhà trường và phụ huynh nên phối hợp tổ chức truyền thông về phòng chống bệnh ký sinh trùng cho học sinh

Vai trò của nhà trường trong phòng chống bệnh giun rồng

Các trường học, đặc biệt tại vùng nông thôn, cần chủ động triển khai các hoạt động:

• Tổ chức buổi truyền thông giáo dục sức khỏe học đường
• Cung cấp nguồn nước sạch, nước uống cho học sinh
• Theo dõi học sinh có biểu hiện lạ, đau chân kéo dài, sưng viêm da bất thường
• Phối hợp y tế địa phương trong giám sát và phát hiện ca bệnh sớm

Mặc dù bệnh giun rồng không phổ biến, nhưng sự xuất hiện của các ca bệnh mới cho thấy mối đe dọa vẫn tồn tại, đặc biệt ở trẻ em. Vệ sinh nguồn nước, thay đổi thói quen sinh hoạt và tăng cường giáo dục phòng bệnh là chìa khóa để bảo vệ sức khỏe học sinh. Hãy bắt đầu từ ly nước sạch mỗi ngày – để ngăn chặn những căn bệnh kỳ lạ mà nguy hiểm.